Παράγοντες που καθορίζουν και επηρεάζουν το κλίμα μιας περιοχής

Το κλίμα μιας περιοχής ορίζεται ως το σύνολο των μακροπρόθεσμων καιρικών συνθηκών που επικρατούν σε αυτήν για μια εκτεταμένη χρονική περίοδο, συνήθως 30 ετών, σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμούς (WMO).

Το κλίμα μιας περιοχής καθορίζεται από παράγοντες όπως:

• Η θερμοκρασία (μέση, μέγιστη και ελάχιστη θερμοκρασία)
• Η βροχόπτωση (ποσότητα, συχνότητα και κατανομή)
• Η υγρασία
• Η ταχύτητα και η διεύθυνση του ανέμου
• Η ηλιακή ακτινοβολία
• Η ατμοσφαιρική πίεση

Το κλίμα μιας περιοχής επηρεάζεται από γεωγραφικούς παράγοντες όπως το γεωγραφικό πλάτος, το υψόμετρο, την απόσταση από τη θάλασσα αλλά και τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά.

Η Κύπρος

Η Κύπρος βρίσκεται κατά μέσο όρο σε βόρειο γεωγραφικό πλάτος 35° και ανατολικό γεωγραφικό μήκος 33° και περιβάλλεται από την ανατολική Μεσόγειο θάλασσα. Στην επίδραση της θάλασσας αυτής η Κύπρος οφείλει το μεσογειακό της κλίμα.

Η Κύπρος έχει έκταση 9,254 τετραγωνικά χιλιόμετρα και χωρίζεται σε 4 φυσικές περιοχές. Αυτές είναι:

1. Η οροσειρά του Τροόδους. Η οροσειρά του Τροόδους βρίσκεται στο κεντρο-δυτικό μέρος του νησιού και η ψηλότερη βουνοκορφή της έχει ύψος 1951 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
2. Η οροσειρά του Πενταδακτύλου. Η οροσειρά του Πενταδακτύλου έχει σχετικά μικρό πλάτος και εκτείνεται κατά μήκος των βόρειων ακτών του νησιού, με κορυφές μέχρι περίπου και τα 1000 μέτρα ύψος.
3. Η πεδιάδα της Μεσαορίας. Η πεδιάδα της Μεσαορίας βρίσκεται μεταξύ των οροσειρών του Τροόδους και του Πενταδακτύλου και έχει γενικά χαμηλό υψόμετρο, το οποίο στην περιοχή της Λευκωσίας δεν ξεπερνά τα 180 μέτρα.
4. Οι παράλιες πεδιάδες και κοιλάδες κατά μήκος των ακτών.

Το μεσογειακό κλίμα

Τα κύρια χαρακτηριστικά του μεσογειακού κλίματος της Κύπρου είναι το ζεστό και ξηρό καλοκαίρι από τα μέσα του Μάη ως τα μέσα του Σεπτέμβρη, ο βροχερός αλλά ήπιος χειμώνας από τα μέσα του Νιόβρη ως τα μέσα του Μάρτη και οι δύο ενδιάμεσες μεταβατικές εποχές, το φθινόπωρο και η άνοιξη.

Στη διάρκεια του καλοκαιριού η Κύπρος και γενικά η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου βρίσκεται υπό την επίδραση του εποχικού βαρομετρικού χαμηλού, το οποίο έχει το κέντρο του στη νοτιοδυτική Ασία. Αποτέλεσμα της επίδρασης αυτής είναι οι ψηλές θερμοκρασίες και ο καθαρός ουρανός. Η βροχόπτωση είναι πολύ χαμηλή, με μέση τιμή που δεν ξεπερνά το 5% της μέσης ολικής βροχόπτωσης ολόκληρου του χρόνου.

Στη διάρκεια του χειμώνα η Κύπρος επηρεάζεται από το συχνό πέρασμα μικρών υφέσεων και μετώπων που κινούνται στη Μεσόγειο με κατεύθυνση από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Οι καιρικές αυτές διαταραχές διαρκούν συνήθως από μία μέχρι τρεις ημέρες κάθε φορά και δίνουν τις μεγαλύτερες ποσότητες βροχής. Η συνολική μέση βροχόπτωση στους μήνες Δεκέμβρη, Γενάρη και Φλεβάρη αντιστοιχεί περίπου με το 60% της βροχόπτωσης του χρόνου.

Η οροσειρά του Τροόδους και σε μικρότερο βαθμό η οροσειρά του Πενταδακτύλου παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των μετεωρολογικών συνθηκών στις διάφορες περιοχές της Κύπρου αλλά και στη δημιουργία τοπικών φαινομένων. Η παρουσία, επίσης, της θάλασσας που περιβάλλει το νησί είναι αιτία δημιουργίας τοπικών φαινομένων στις παράλιες περιοχές.